Sposób żywienia kobiety w okresie ciąży ma duży wpływ na odpowiedni rozwój płodu. Czasami jednak sama dieta może być niewystarczająca i niezbędna jest dodatkowa suplementacja żeby pokryć zapotrzebowanie ciężarnej na wszystkie niezbędne witaminy i minerały. Jednym z najważniejszych składników diety przyszłej matki jest kwas foliowy. Kwas foliowy (określany również jako witamina B9, B11, kwas pteroiloglutaminowy lub folacyna) występuje w żywności w postaci folianów (soli kwasu foliowego). Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, kobiety planujące ciążę powinny stosować dietę bogatą w foliany oraz suplementować kwas foliowy co najmniej 12 tygodni przed koncepcją w dawce 0.4 mg/dzień. Taka suplementacja powinna być kontynuowana w ciąży w dawce 0.6 mg/dzień i w okresie karmienia piersią w dawce 0.5 mg/dzień. Kwas foliowy obniża możliwość urodzenia dziecka z wadą cewy nerwowej nawet o 70% i pomaga w prawidłowym rozwoju kręgosłupa.
Przyswajalność kwasu foliowego z żywności wynosi średnio około 50%-90%. Natomiast kwas foliowy dostarczony w postaci suplementu zostaje prawie całkowicie przyswojony przez organizm. Warto pamiętać, że kwas foliowy jest wrażliwy na działanie obróbki termicznej , promieniowania słonecznego i niskiego pH środowiska. Straty podczas przetwarzania, przechowywania i obróbki cieplnej produktów spożywczych mogą sięgać 50-90% zawartości tego składnika w stosunku do produktu nieprzetworzonego.
Możliwe skutki niedoboru kwasu foliowego w ciąży:
- Wady cewy nerwowej u płodu
- Rozszczep wargi i podniebienia
- Wady układu moczowego
- Wady serca
- Defekty kończyn
- Zespół Downa
- Zahamowanie wzrastania wewnątrzmacicznego
- Anemia u ciężarnej
- Nawracające poronienia
- Stan przedrzucawkowy
Źródła kwasu foliowego:
- Warzywa liściaste ( sałata, szpinak, kiełki pszenicy, jarmuż, cykoria, natka pietruszki)
- Brokuły, kapusta, szparagi, brukselka, kalafior, buraki
- Owoce cytrusowe, banany, awokado, jabłka
- Drożdże
- Wątróbka, żółtko jaja
- Sery dojrzewające, kefir
- Rośliny strączkowe (soja, bób, groch, zielony groszek, fasola, soczewica)
- Zboża pełnoziarniste, orzechy, słonecznik
- Orzechy, migdały, słonecznik
Warto pamiętać, że wszyscy potrzebujemy kwasu foliowego. Pełni ważną rolę w różnych procesach metabolicznych, reguluje wzrost i podział komórek układu nerwowego, pokarmowego i krwiotwórczego. Również odpowiada za prawidłowy metabolizm serotoniny (hormonu szczęścia), a także zmniejsza ryzyko chorób nowotworowych.