Zespół przerostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO – small intestine bacterial overgrowth) to heterogenny zespół, który charakteryzuje się nadmiernym wzrostem floty bakteryjnej w jelicie cienkim. Przerost bakterii może być związany z nieprawidłowym składem kwaśnej treści żołądkowej, zaburzeniem motoryki przewodu pokarmowego, zewnątrzwydzielniczą niewydolnością trzustki, zaburzeniem odporności lub nieprawidłowościami przewodu pokarmowego. Skutkiem tego zespołu są zaburzenia trawienia i wchłaniania cennych składników odżywczych (szczególnie tłuszczy), witamin (A,B,D) i mikroelementów. Częstość występowania SIBO nie jest dokładnie znana. Według różnych danych szacuje się, że w populacji osób dorosłych wynosi 2,5 – 25%. Częstsze występowanie zespołu przerostu bakteryjnego jelita cienkiego można zauważyć w: zespole jelita nadwrażliwego, chorobie Leśniowskiego-Crohna, celiakii, marskości wątroby, chorobie zapalnej wątroby, niedoczynności tarczycy, zaburzeniach neurologicznych, alkoholizmie lub trądziku różowatym.

Objawy SIBO:

• Bóle brzucha;
• Wzdęcia;
• Odbijania;
• Nadmierna ilość gazów;
• Biegunka;
• Niestrawność.

Objawy w ciężkich przypadkach:

• Utrata masa ciała;
• Niedożywienie;
• Uszkodzenie wątroby;
• Niedokrwistość;
• Bóle stawów;
• Choroby kości;
• Choroby skóry.

Jak zdiagnozować SIBO?

Do diagnostyki SIBO najczęściej stosowane są wodorowe i metanowe testy oddechowe. Polegają one na pomiarze poziomu wodoru lub metanu w wydychanym przez pacjenta powietrzu po wcześniejszym podaniu glukozy lub laktulozy. Wzrost stężenia wodoru w wydychanym powietrzu o ponad 20 ppm w stosunku do wartości początkowej w ciągu 90 min lub zwiększenie metanu o ponad 10 ppm wskazuje na przerost flory bakteryjnej jelita cienkiego. Takie testy są szybkie, bezpieczne i bezinwazyjne. Można je przeprowadzać u wszystkich pacjentów, również u dzieci i u kobiet w ciąży.

Dieta w SIBO

Oprócz leczenia podstawowego bardzo ważną rolę w leczeniu zespołu przerostu bakteryjnego jelita cienkiego odgrywa odpowiednie żywienie. Często osoby dotknięte SIBO cierpią na niedożywienie i niedobór składników odżywczych. W takich przypadkach niezbędne jest odpowiednie wsparcie żywieniowe i uzupełnienie niedoborów. U niektórych pacjentów konieczne jest wprowadzenie ograniczonego spożycia węglowodanów prostych. Najczęściej stosowaną dietą jest Low FODMAP, która charakteryzuje się niska zawartością słabo wchłanianych i łatwo fermentujących oligo-, di- i monosacharydów. Również wysoką skuteczność w leczeniu SIBO ma Specific Carbohydrate Diet. Polega na wykluczeniu z diety poli- i disacharydów oraz produktów przetworzonych. Powoduje stabilizację mikroflory jelitowej, poprawia trawienie oraz zmniejsza stan zapalny. Takie diety powinny być stosowane tylko pod nadzorem wykwalifikowanego dietetyka ze względu na duże ograniczenia żywieniowe. Stosowanie powyższych diet na własną rękę może wyrządzić więcej szkód niż korzyści.