Witamina D – rola i znaczenie dla organizmu

Witamina D należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. W żywności występuje w dwóch formach chemicznych: jako witamina D2 – ergokalcyferol pochodzenia roślinnego i D3 – cholekalcyferol pochodzenia zwierzęcego. 80-90% witaminy D w organizmie człowieka ma pochodzenie endogenne – jest ona syntetyzowana w skórze w postaci cholekalcyferolu z 7-dehydrocholesterolu pod wpływem promieniowania słonecznego UVB (o długości fali 280-315mm). W organizmie człowieka witamina D magazynowana jest głównie w tkance tłuszczowej i mięśniach szkieletowych.

Funkcje witaminy D w organizmie człowieka:

  • Jest niezbędna dla funkcjonowania układu kostnego;
  • Uczestniczy w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej (niezbędna w procesie wchłaniania wapnia i fosforu z jelita cienkiego, reguluje odpowiedni poziom i przemianę wapnia, fosforu i żelaza we krwi oraz wapnia i fosforu w nerkach);
  • Wzmacnia system immunologiczny;
  • Reguluje przemiany energetyczne w organizmie;
  • Oddziałuje na gruczołu przytarczycowe, mięśnie szkieletowe, układ nerwowy i endokrynny.

Niedobór witaminy D

Niestety niedobór witaminy D stwierdzany jest dość często (może on dotyczyć 50% populacji światowej). Dlatego bardzo ważne jest kontrolowanie jej poziomu we krwi poprzez regularne badania. W Polsce w okresie od października do marca nie ma odpowiednich warunków słonecznych do powstawania wystarczającej ilości witaminy D, dlatego niezbędna jest jej suplementacja pod kontrolą lekarską. W okresie od kwietnia do września można sobie zapewnić zapotrzebowanie na witaminę D poprzez codzienną ekspozycje na słońcu (15-20 minut między 10 a 15 godziną). Należy wtedy odsłonić minimum 20% powierzchni skóry, nie używając filtrów ochronnych. Również należy zadbać o odpowiednia dietę. W pożywieniu głównym źródłem witaminy D są tłuste ryby, jaja i produkty mleczne.

Możliwe skutki niedoboru wit. D:

  • Osteoporoza (zwiększenie podatności kości na złamanie)
  • Krzywica (u dzieci i młodzieży)
  • Bóle kości i mięsni
  • Wypadanie włosów
  • Obniżenie odporności
  • Wypadanie zębów
  • Pogorszenie słuchu
  • Stany zapalne skóry
  • Złe funkcjonowanie układu nerwowego
  • Uczucie zmęczenia
  • Depresja
  • Zwiększenie ryzyka chorób układu krążenia, chorób autoimmunologicznych, cukrzycy, chorób zapalnych, nowotworów.

Nadmierna podaż witaminy D

Do przedawkowania witaminy D może dojść przy suplementacji nadmiernych dawek tej witaminy lub przy nadużywaniu produktów wzbogacanych w ten składnik. Przedawkowanie witaminy D jest bardzo niebezpieczne dla organizmu ponieważ prowadzi do zatrucia organizmu.

Objawy hiperwitaminozy:

  • Złe samopoczucie i osłabienie
  • Utrata apetytu
  • Ból głowy i brzucha
  • Wymioty
  • Biegunki
  • Wielomocz
  • Nadmierne pragnienie
  • Świąd skóry
  • Powiększona śledziona i wątroba
  • Nadpobudliwość, drgawki